Odpowiedzialność za produkt, czyli jak uzyskać odszkodowanie od producenta

W polskim systemie prawnym przewidziano różne formy odpowiedzialności za szkodę. Jedną z nich jest odpowiedzialność za produkt niebezpieczny – szczególny przypadek, który rządzi się odmiennymi zasadami niż klasyczna odpowiedzialność deliktowa lub kontraktowa. Odpowiedzialność za produkt niebezpieczny jest podstawą do uzyskania odszkodowania od producenta towaru.

Produkt niebezpieczny – co to jest?

Zgodnie z art. 449¹ § 2 i 3 Kodeksu cywilnego, produktem niebezpiecznym jest rzecz, która nie zapewnia bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, biorąc pod uwagę m.in.:

• normalne użycie produktu,
• sposób jego wprowadzenia do obrotu,
• czas wprowadzenia do obrotu,
• oznakowanie produktu,
• informacje towarzyszące produktowi.

Produkt niebezpieczny może dotyczyć zarówno wyrobów przemysłowych (np. maszyny), jak i codziennego użytku (np. zabawki, żywność). Co istotne, za produkt niebezpieczny można uznać również zwierzęta oraz energię elektryczną.

Warto podkreślić, że nie chodzi tutaj o wady w rozumieniu rękojmi, lecz o cechy produktu, które czynią go niebezpiecznym – nawet jeśli został prawidłowo wyprodukowany i oznakowany.

Produkt niebezpieczny – przykłady

W praktyce naszej kancelarii prowadziliśmy sprawy związane z powstaniem szkody związanej z normalnym użytkowaniem produktu. Wśród naszych spraw, które zakończyły się zapłatą odszkodowania od producenta możemy wymienić poniższe sprawy:

1. telefon, którego bateria wybuchła powodując obrażenia ciała w postaci poparzeń
2. czajnik elektryczny, który zapalił się powodując pożar i obrażenia ciała
3. zasilacz do komputera, który ulega zapaleniu przy użytkowaniu
4. rowerek dziecięcy, który ze względu na zły nieprawidłowy rozkład trzech kół spowodował wypadek dziecka
5. produkt z zakresu medycyny estetycznej, który okazał się szkodliwy dla zdrowia (np. tzw. wypełniacz)

Kto ponosi odpowiedzialność za produkt niebezpieczny?

Zasadniczo odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny ponosi jego producent. Może to być również:

• producent surowca, materiału lub części składowej,
• importer wprowadzający produkt do obrotu w ramach działalności gospodarczej,
• dystrybutor lub sprzedawca – jeżeli nie można ustalić producenta ani importera.

Dla poszkodowanego istotnym ułatwieniem jest obowiązująca odpowiedzialność solidarna. Oznacza to, że można dochodzić roszczeń od dowolnego z podmiotów odpowiedzialnych – nawet tylko od jednego z nich. Zaspokojenie roszczenia odszkodowawczego przez jeden podmiot zwalnia pozostałych z odpowiedzialności.

Problematyczne może być dochodzenie roszczeń od podmiotów zagranicznych, które oferują swoje produkty za pośrednictwem Internetu, lecz nie mają siedziby na terenie Polski.

Zasada odpowiedzialności za szkodę spowodowaną przez produkt niebezpieczny

Odpowiedzialność za produkt niebezpieczny oparta jest na zasadzie ryzyka – nie ma konieczności wykazywania winy producenta. Poszkodowany musi jedynie udowodnić:

• powstanie szkody,
• związek przyczynowy między produktem a szkodą,
• że szkoda została wyrządzona przez produkt niebezpieczny.

Jest to znacznie korzystniejsze niż odpowiedzialność oparta na zasadzie winy. Trudności mogą pojawić się przy udowodnieniu, że dana rzecz rzeczywiście była produktem niebezpiecznym – często konieczne jest zasięgnięcie opinii biegłego.

Dużym ułatwieniem w dochodzeniu roszczeń od producenta jest, jeżeli produkt został umieszczony przez Prezesa UOKiK w Rejestrze Produktów Niebezpiecznych. W takiej sytuacji istnieje domniemanie, że szkoda została spowodowana z winy producenta. Rejestr Produktów Niebezpiecznych jest jawny i można zapoznać się z nim na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Zakres szkody i odszkodowanie

Zgodnie z art. 449⁷ Kodeksu cywilnego, odpowiedzialność obejmuje:

• odszkodowanie za szkodę na osobie (np. uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia, śmierć),
• odszkodowanie za szkodę majątkową, polegającą na zniszczeniu lub uszkodzeniu mienia.

W przypadku szkody w mieniu ustawodawca wprowadził ograniczenie – odpowiedzialność obejmuje tylko te szkody, których wartość przekracza równowartość 500 euro.

Czy ochrona przysługuje tylko konsumentom?

Nie. Z przepisów dotyczących odpowiedzialności za produkt niebezpieczny mogą korzystać wszystkie osoby lub podmioty, które poniosły szkodę – niezależnie od tego, czy nabyły produkt jako konsumenci.

Ochrona przysługuje również przedsiębiorcom, np. gdy w wyniku awarii maszyny przemysłowej dochodzi do zniszczenia mienia firmy.

Jak długo można dochodzić odszkodowania za produkt niebezpieczny  -terminy przedawnienia?

Zgodnie z art. 449⁸ Kodeksu cywilnego:

• Roszczenie przedawnia się po 3 latach od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się (lub przy dochowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć) o szkodzie i osobie odpowiedzialnej.
• Maksymalny termin dochodzenia roszczeń to 10 lat od wprowadzenia produktu do obrotu. Po jego upływie roszczenie wygasa – niezależnie od świadomości poszkodowanego.

Do jakiego sądu wnosić pozew o odszkodowanie od producenta

Sprawy o odszkodowanie za szkody spowodowane przez produkt niebezpieczny rozpoznają sądy powszechne lub arbitrażowe. Właściwy miejscowo będzie:

• sąd miejsca zdarzenia wywołującego szkodę,
• sąd miejsca zamieszkania pozwanego,
• w sprawach konsumenckich – również sąd właściwy dla miejsca zamieszkania konsumenta.

Jeśli wartość przedmiotu sporu przekracza 100 tys. zł, właściwym będzie sąd okręgowy jako sąd pierwszej instancji.

Kiedy producent nie ponosi odpowiedzialności za produkt niebezpieczny?

Producent może uwolnić się od odpowiedzialności, jeśli wykaże, że:

• nie wprowadził produktu do obrotu,
• produkt nie był niebezpieczny w momencie wprowadzenia,
• nie wiedział (i nie mógł wiedzieć) o istnieniu zagrożeń,
• szkoda powstała z przyczyn niezależnych (np. niewłaściwego użytkowania).

Ustawodawca wykluczył możliwość umownego wyłączenia tej odpowiedzialności. Klauzule wyłączające odpowiedzialność za produkt niebezpieczny są uznawane za niedozwolone i nieważne.

Jak uzyskać odszkodowanie od producenta produktu?

Twoja ładowarka zapaliła się i poniosłeś szkodę? Wybuchła Ci bateria w telefonie i odniosłeś poparzenia? Jeżeli poniosłeś wypadek, czy szkodę w związku z użytkowaniem produktu niebezpiecznego masz prawo do otrzymania odszkodowania rekompensującego twoją szkodę oraz do zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

W pierwszym kroku sprawdzić, czy urządzenie nie jest wpisane do Rejestru Produktów niebezpiecznych. Następnie zgłoś swoje roszczenie do producenta niebezpiecznego urządzeniu. W zgłoszeniu wskaż kwotę żądanego odszkodowania i zadośćuczynienia.

Pamiętaj, że Kancelaria KDRO.pl posiada doświadczenie w prowadzeniu spraw dotyczących odpowiedzialności za produkt niebezpieczny. Jedna z ostatnich spraw dotyczyła uszkodzeń mienia i ciała wywołanych przez urządzenie renomowanego producenta sprzętu telekomunikacyjnego. Z chęcią zapoznamy się z Twoją sprawą i po pozytywnej i bezpłatnej analizie TWojej sprawy, pomożemy Ci uzyskać najwyższe możliwe odszkodowanie od producenta niebezpiecznego towaru.

Nasza pomoc obejmuje:

• ocenę, czy dany produkt spełnia kryteria produktu niebezpiecznego,
• współpracę z biegłymi sądowymi i zlecanie ekspertyz,
• analizę stanu faktycznego i wybór najkorzystniejszej ścieżki postępowania,
• określenie wysokości szkody i wskazanie odpowiedzialnego podmiotu,
• prowadzenie postępowań likwidacyjnych i sądowych

Dzięki naszej wiedzy i doświadczeniu znacznie zwiększają się szanse na szybkie i skuteczne dochodzenie roszczeń.

Skontaktuj się z naszą kancelarią odszkodowawczą o od produktów niebezpiecznych.

Masz pytania? Skontaktuj się z nami mailowo lub telefonicznie. Zespół Kancelarii z przyjemnością udzieli Ci profesjonalnej pomocy.